Lược sử Giáo xứ Nhượng Nghĩa
Giáo xứ Nhượng Nghĩa nằm trên đường Trần Hưng Đạo, tổ 14 phường Nại Hiên Đông, quận Sơn Trà ,Tp Đà nẵng , sát bờ sông Hàn, ngay khoảng giữa cầu Sông Hàn và cầu Thuận Phước.
Nhượng Nghĩa là tên ghép của 2 giáo xứ gốc ở giáo phận vinh, xứ Nhượng Bạn và Trung Nghĩa , những Giáo Dân đầu tiên đặt dấu chân khai sinh và thành lập giáo xứ đa phần đều từ hai xứ đạo này vào.
Sau nạn đói khủng khiếp 1945 , có 12 nooc ( lọai thuyền bằng gỗ vừa làm phương tiện đánh cá vừa làm nơi sinh hoạt gia đình) chở 12 hộ gia đình đầu tiên đến neo đậu tại Bến Mía ( đoạn từ Đường Thái Phiên đến Chợ Hàn ngày nay ) ban ngày đàn ông đi đánh cá, phụ nữ và trẻ em làm thuê ở chợ và khu vực lân cận. Đêm đến , thuyền về neo đậu làm chổ ở , có lúc cùng nhau neo đậu ở cồn cát nổi giữa sông ( cuối đường Nguyễn Công Trứ ngày nay ). Cùng nhau đọc kinh , Lần Hạt xin Chúa , Đức Mẹ hộ phù ban muôn ơn , cùng bảo vệ nhau, ngày Chúa Nhật dự lễ ở nhà thờ Đà Nẵng ( nay là nhà thờ Chính Tòa ).
Năm 1950 : do chiến tranh , mất mùa , có thêm hơn 30 hộ đi bằng nhiều thuyền đến dựng chòi lă bên Đình An Hải.
Năm 1953 : chính quyền lúc bấy giờ cho số dân sống dưới thuyền được đến định cư dựng chòi tại nổng cát Nại Hiên , số cư dân này đã làm một nhà nguyện nhỏ bằng tranh tre để họp nhau đọc kinh.
Năm 1954 : sau ngày ký hiệp định Giơ ne vơ một số người ở Quảng Bình được tàu há mồm của Pháp chở vào Đà Nẵng
Sau 3 đợt định cư , số dân hơn 350 người. Dưới sự hướng dẫn Cha Giu Se Phạm Trọng Điều
GIÁO XỨ NHƯỢNG NGHĨA CHÍNH THỨC ĐƯỢC THÀNH LẬP.
Cuối năm 1954 giáo dân tăng lên 500 người, Năm 1956 : xây nhà thờ đầu tiên thay thế nhà nguyện tranh tre lá. ( có 2 cánh 2 bên , người dân quen gọi nhà thờ tàu bay ) năm 1959 theo niên giám giáo phận ghi nhận có 789 người. Chia làm 2 chi họ : chi họ Phú Lộc bên phía trái nhà thờ gồm Giáo Dân của các xứ Văn Phú ( Quảng Bình ) , Lộc Thủy ( Hà Tĩnh ). Chi họ Nhượng Hòa bên phải nhà thờ gồm Giáo Dân các xứ Nhượng Bạn ( Cửa Lò ) , Mỹ Hòa , Quy Hòa ( Kỳ Anh – Hà Tĩnh ) và Mỹ Hòa , Quy Hòa Quảng Bình.
Từ năm 1956 đến 1966 : Cha quản xứ và toàn thể giáo dân ra sức xây dựng quê hương mới ngày càng tôt đẹp :giáo dục văn hóa cho con em, xây trường tiểu học 18m x 5m chia làm 3 lớp học, tổ chức học thi khảo kinh sách , lập khu nghĩa trang , xây chợ , đào nhiều giếng nước công cộng có đường kính lớn 2m ở các vị trí khác nhau , lập Đoàn Nghĩa Binh Thánh Thể ( 1963 ) , đoàn Hùng Tâm Dũng Chí ( 1966 ) tố chức chạy máy phát điện trong xóm.
Ngày 20/ 8 / 1967 : ngôi nhà thờ mới thay thế nhà thờ tàu bay trên nền móng củ ( 24m x 9m50 ) có tháp chuông cao 18m đúc về bên phải mặt tiền nhà thờ
Lịch giáo phận năm 1968 cho biết có 739 người.
Năm 1970 xây dựng trường tiểu học, 2 tầng 6 phòng học, Thánh Hiệu Giu Se ( nay là mẫu giáo Họa My – canh nhà thờ ) .
Làm nhà ở để mời các Nữ Tu Con Đức Mẹ Đi Viễng đến giúp dạy giáo lý, lo bàn thờ , dạy văn hóa cho các em thiếu nhi…
Trong năm này Cha Giu Se Phạm Trọng Điều già yếu xin về nghĩ hưu dưỡng tại Hòa Yên ( Cam Ranh ) và qua đời tại đó ngày 27/ 2 /1977, an táng tại Đất Thánh Hòa Yên , mộ được xây lại tươm tất 29 / 3 / 2004.
Cha Giu Se Nguyễn Thanh Châu , sinh 7 / 5 / 1935 phó xứ Hội An về quản xứ thay Cha Điều.
Ngài ra Huế tiếp tục mời các Nữ Tu Con Đức Mẹ Đi Viếng đến giúp dạy giáo lý, dọn bàn thờ, dạy học văn hóa , tập hát, nuôi dạy trẻ em nội trú, Trợ Uy cho đoàn Hùng Tâm Dũng Chí, công tác xã hội như thăm các bệnh nhân, cứu trợ nạn nhân bảo lụt…
Để giúp phát triển kinh tế cho giáo xứ , giáo dân , Cha xây dựng cầu sắt neo đậu tàu thuyền ( 1981 bị hư hỏng nặng do ăn mòn của nước mặn) , tàu dầu , bồn dầu , cấp nước, bán cho tất cả tàu thuyền trong ngoài giáo xứ. Xây nhà Hội Quán 6m x 14m để các đoàn thể sinh hoạt hội họp, triển lãm… Cha cho hỗ trợ phát triển tất cả các nghành nghề , lập đoàn Thanh Niên Công Lý và Hòa Bình…
Ngày 25 /11 / 1972 ĐGM PM Phạm Ngọc Chi nâng giáo sở Nhượng Nghĩa thành giáo xứ cùng với các nơi Thanh Bình , Thanh Đức , Nội Hà , Phước Tường , An Hòa , Tam Tòa , Chính Trạch , Sơn Trà, An Hải , Gia Phước… ( theo lịch giáo phận năm 1993 )Cha Châu cũng mời các Cha Dòng Chúa Cứu Thế ( Cha Nguyễn Văn Vàng ) đến thuyết trình đề tài truyền giáo tại trường cộng đồng cho mọi người Lương Giáo cùng nghe .
Cha quan tâm đến người đau yếu, xây nhà phát thuốc miễn phí, làm đường trải nhựa trong giáo xứ… năm 1973 Cha hướng dẫn một số Giáo Dân vào nam trong chương trình khẩn hoang lập ấp , thành lập giáo xứ Hiệp Lực - Đồng Nai .
năm 1975 đến 1997, Ngài đi học tập cải tạo và bị quản thúc tại gia , gần nhà xứ Giáo xứ Hiệp Lực , Long Khánh; 1997 - 2005 : Chánh xứ Xuân Đông ( vùng kinh tế mới) và Xuân Tây; 2005 - 2010 : Chánh xứ An Lộc ; 2010 : Nghĩ hưu tại nhà hưu dưỡng Giáo phận Xuân Lộc ; ngày 24 . 2 . 2015 Ngài qua đời tại nhà hưu và ngày 24 . 2 . 2015 An táng tại nghĩa trang Chúa Chiên Lành - Giáo xứ Thái Hòa - Gp Xuân Lộc.
năm 1975 đến 1997, Ngài đi học tập cải tạo và bị quản thúc tại gia , gần nhà xứ Giáo xứ Hiệp Lực , Long Khánh; 1997 - 2005 : Chánh xứ Xuân Đông ( vùng kinh tế mới) và Xuân Tây; 2005 - 2010 : Chánh xứ An Lộc ; 2010 : Nghĩ hưu tại nhà hưu dưỡng Giáo phận Xuân Lộc ; ngày 24 . 2 . 2015 Ngài qua đời tại nhà hưu và ngày 24 . 2 . 2015 An táng tại nghĩa trang Chúa Chiên Lành - Giáo xứ Thái Hòa - Gp Xuân Lộc.
Từ năm 1973 đến 1975 : Cha Phê Rô Trần Đức Triều đến quản xứ, Ngài chú trọng đến đời sống Đức Tin , đào sâu Đức Ai…
1975 đến 1991 : Cha Giu Se Vũ Văn Trúc , Sinh 20 / 11 / 1939 ; tại Kim Sơn - Ninh Bình - Phát Diệm. Nguyên Quản xứ Ái Nghĩa , Huyện Đại Lộc , Quảng Nam , được bổ nhiệm làm quản xứ, trong hoàn cảnh khó khăn mọi bề, Cha động viên nhắc nhở giáo dân sống tốt đời đẹp đạo.
Sau 1975 số đông giáo dân đi ra nước ngoài, kinh tế mới , về quê cũ … còn lại 300 người. Cha đã mời hai Nữ Tu Dòng Mến Thánh Giá là Chị Maria Lê Thị Giáo và Ma.Madalena Phan Thị Hoàng Anh đến giúp xứ thay các Chị dòng Con Đức Mẹ Đi Viếng trở về Nhà Mẹ ( Huế ).
1976 : thành lập ban trợ tang, mua xe tang để đưa Linh Cữu đến nghĩa trang
1989 : xây bờ rào sau nhà thờ ,
1990 : dời Đài Đức Mẹ ở sân trước nhà xứ lên bên hông trái nhà thờ.
1989 : xây bờ rào sau nhà thờ ,
1990 : dời Đài Đức Mẹ ở sân trước nhà xứ lên bên hông trái nhà thờ.
Cha cũng cố các hội đoàn, giới Thanh Niên , Thiếu nhi , Giáo Lý Viên, lập nhóm Con Đức Mẹ với tên gọi Nhóm Tận Hiến
3 / 1990 : thống kê được 520 người , nhờ một số ở các vùng kinh tế mới quá khó khăn hồi hương trở về.
Hai giáo họ Phú Lộc - Nhượng Hòa được đổi tên thành giáo họ Thánh Tâm – Thánh Mẫu
Trong các dịp lễ Giáng Sinh , Phục Sinh đều có diễn hoạt cảnh Thánh Ca giúp mọi người Tín Hữu thêm phần sốt sắng.
Cha cũng vận động Giáo Dân trong và ngoài nước hỗ trợ trùng tu nhà thờ vì qua 23 năm sử dụng xuống cấp trầm trọng. Sau hơn 1 năm vạn động , mọi kinh phí dự kiến đã đủ , chỉ chờ khởi công . ngày 07 / 5 / 1991
Vâng lời ĐGM, Cha Giu Se Vũ Văn Trúc được thuyên chuyển đến giáo xứ Gia Phước.
1991 đến 2001 : Quản xứ Gia Phước ; 2001 - 2010 : Quản xứ Sơn Trà ; 2010 : Ngài dưỡng bệnh tại gia đình ( Thanh Đa - Sài Gòn ); 26 / 12 / 2012 : Ngài qua đời và 29 / 12 / 2012 : hỏa táng tại Bình Hưng Hòa , hài cốt để tại gia đình ở Giáo xứ Thanh Đa - Sài Gòn.
1991 đến 2001 : Quản xứ Gia Phước ; 2001 - 2010 : Quản xứ Sơn Trà ; 2010 : Ngài dưỡng bệnh tại gia đình ( Thanh Đa - Sài Gòn ); 26 / 12 / 2012 : Ngài qua đời và 29 / 12 / 2012 : hỏa táng tại Bình Hưng Hòa , hài cốt để tại gia đình ở Giáo xứ Thanh Đa - Sài Gòn.
1991 đến 2004 :Cha Giu Se Ngô Đình Chính , sinh 24 / 9 / 1931 tại Vạn Xuân - Quảng Ninh - Quảng Bình; nguyên quản xứ Bình Phong – Tam Kỳ , nhận nhiệm sở 7 / 5 / 1991
Ngài tiếp tục công trình trùng tu nhà thờ với kích thước 30m x 9m 50 , tháp chuông cao 23m ngay giữa, ngày 7 / 12/ 1991 hoàn thành.
1 / 1/ 1992: Ngày lễ cầu cho hòa bình thế giới , Lễ Đức Maria Mẹ Thiên Chúa , ĐGM Fx Nguyễn Quang Sách đã Cung Hiến Ngôi Thánh Đường, dâng kính Nữ Vương Hòa Bình. Ngài đã đặt xương Thánh F xavie và xương Thánh Nguyễn Duy Khang ngay dưới bàn thờ.
6 / 4 / 1992 khởi công xây hang đá Đức Mẹ 7 / 5 / 1992 khánh thành.
12/ 6/ 1998 : Cha Chính về nghĩ hưu tại nhà hưu dưỡng giáo phận.
2000 - 2005 : Quản xứ Hòa Cường ; 2005 - 2012 : Nghĩ hưu tại nhà hưu dưỡng TGM Đà Nẵng ; ngày 17 / 6 / 2012 : Ngài qua đời ; 20 / 6 / 2012 : Thánh lễ an táng tại nhà thờ Chính Tòa Đà Nẵng , sau đó đưa Ngài về nghĩa trang Linh mục Giáo phận tại Giáo xứ An Ngãi - xã Hòa Sơn - Huyện Hòa Vang - tp Đà Nẵng.
2000 - 2005 : Quản xứ Hòa Cường ; 2005 - 2012 : Nghĩ hưu tại nhà hưu dưỡng TGM Đà Nẵng ; ngày 17 / 6 / 2012 : Ngài qua đời ; 20 / 6 / 2012 : Thánh lễ an táng tại nhà thờ Chính Tòa Đà Nẵng , sau đó đưa Ngài về nghĩa trang Linh mục Giáo phận tại Giáo xứ An Ngãi - xã Hòa Sơn - Huyện Hòa Vang - tp Đà Nẵng.
12 / 6 / 1998 Cha Giu Se Nguyễn Văn Cử , sinh 10/ 2 / 1947 nguyên quản xứ Thạch Nham nhận coi sóc giáo xứ. Cha quan tâm đến nhóm gia đình trẻ, gia đình Khôi Bình, sinh hoạt Chia Sẻ Lời Chúa tối thứ tư và Chúa Nhật hằng tuần, gởi nhân sự tham dự các khóa bồi dưỡng sư phạm giáo lý dạy Dự Tòng , Thêm Sức… cũng cố Hội Đoàn dần đi vào nề nếp , cách riêng legio Mariae gồm có Hoạt Động và Tán Trợ.
Tổ chức phát thưởng khuyến học , học bổng cho các em nghèo , mồ côi hiếu học.
07 / 10 / 1998 khởi công xây dựng nhà xứ.
11/11/1998 : hoàn thành tầng trệt nhà xứ , nhà giáo lý.
Cuối năm 1999 đầu năm 2000 , một xáo trộn lớn do quy hoạch chỉnh trang đô thị. Con đường Bạch Đằng Đông ( nay là đường Trần Hưng Đạo ) đi ngang qua, các gia đinh giáo dân không còn sống tập trung , mà di dời tản mác khắp nơi trên bán kính 1 km .
14/2/2000 khởi công xây tầng 1 nhà xứ ,
12/4/2000 cộng đồng Dân Chúa cầu nguyện cho Cha Giu Se Nguyễn Văn Cử trong dịp mừng Ngân Khánh Linh Mục, lúc đó Ngài đang tĩnh tâm ở dòng Châu Thủy – Bình Tuy.
hiện nay Ngài tu học và nhập Dòng tại Philippin.
hiện nay Ngài tu học và nhập Dòng tại Philippin.
Trong thời gian Cha Cử đi vắng , TGM bổ nhiệm Cha F Assisi Lưu Văn Hoàng , sinh 30/10/1959 làm quản nhiệm trong 6 tháng.
05/ 10/ 2001 Cha F xavie Nguyễn Văn Thịnh , sinh 10/4/1957 , Nguyên Phó xứ Chính Tòa , về quản xứ .
19/8/2003 Cha Phê Rô Nguyễn Ngọc Phi , sinh 23/4/1967 , nguyên phó xứ Gia Phước, về làm phó xứ Nhượng Nghĩa.
Các Cha đã cố gắng canh tân đời sống đạo và sinh hoạt trong giáo xứ theo mô hình giáo xứ hiệp thông mà liên Hội Đồng Giám Mục Á Châu đã đề xướng cho Giáo Hội Á Châu.
Mở các lớp Linh Hoạt Viên , sư phạm Giáo Lý , mời các Nữ Tu Dòng Phao Lô về thuyết trình cho giới Hiền Mẫu, thành lập ca đoàn Mônica.
Giới Người Cha, giới Thanh Niên sinh hoạt đều đặn hơn, tổ chức nhiều buổi cắm trại cho nhiều giới , các trò chơi , thi đua , tổ chức văn nghệ trong các dịp lễ …
Dịp lễ Phục Sinh 2003 , sơn lại nhà thờ lần thứ nhất và lát gạch men tầng 1 nhà xứ.
Năm 2004 : để chuẩn bị cho dịp kỷ niêm 50 năm thành lập giáo xứ , các Cha đã phát đông phong trào tìm hiểu lịch sứ giáo xứ , sáng tác thơ văn , nhạc họa , tâm tư tình cảm đối với giáo xứ… chuẩn bị cho tập kỷ yếu giáo xứ . lập đội đàn Mandolin
Mua sắm thêm thiết bị âm thanh …
Thường xuyên các việc đạo đức , đọc Kinh Thánh theo tập 5 phút Lời Chúa mỗi ngày, đọc kinh gia đình luân phiên trong Giáo Họ trong tháng 5 ( Tháng Hoa ) và tháng 10 ( Mân Côi ), chầu Thánh Thể thứ sáu đầu tháng…
6 / 2004 Cha F xavie Nguyễn Văn Thịnh đi du học nước ngoài.
24 / 7 / 2004 Cha Phê Rô Nguyễn Ngọc Phi phó xứ được ĐGM bổ nhiệm làm quản xứ Nhượng Nghĩa. Cha đã đặt làm mới tượng Thánh Phê Rô , tượng Đức Mẹ Ban Ơn tại trung tâm tháp nhà thờ.
5 / 9 /2005 : Cha Phê Rô Lê Hưng , sinh 26 / 3 / 1945. thụ phong Linh Mục 13 / 4 / 1975. nguyên quản xứ An Sơn – tỉnh Quảng Nam, được ĐGM bổ nhiêm quản xứ thay Cha P. Nguyễn Ngọc Phi. Cha từng bước cũng cố các hội đoàn, sửa lại khuôn viên nhà xứ , 2008 xây mới đài và sân Đài Đức Mẹ, lập Giáo Họ Thánh Linh ( Dân sống ở khu vực Vũng Thùng và vùng lân cận )
Để chuẩn bị dịp lễ Mừng Kính hai Thánh Tông Đồ Phê Rô Phao Lô 29 /6 và dịp kỷ niêm 55 năm lập xứ ( 1954 – 2009 ). Cha và Ban Đại Diện Giáo xứ kêu gọi chung tay sơn sửa lại nhà thờ nhà xứ lần thứ 2 , bà con Giáo dân trong ngoài xứ, những Anh Chị Em gốc Nhượng Nghĩa ở mọi miền đất nước cũng như ở hải ngoại hưởng ứng nhiệt tình.
2011 : lập Đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể Thánh Linh - thuộc Liên Đoàn Thánh Tâm ( Giáo phận Đà nẵng);
2011 : lập Đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể Thánh Linh - thuộc Liên Đoàn Thánh Tâm ( Giáo phận Đà nẵng);
Tiền sảnh bê tông mái , sân trước được mở rộng và hàng rào được xây mới vào năm 2010
HOA QUẢ ƠN GỌI CỦA GIÁO XỨ :
Linh Mục Phê Rô Trần Thành Tâm , sinh 24 / 11 / 1956 . con ông Gioan Kim Trần Khánh và bà Maria Nguyễn Thị Đại. Tháng 8 / 1987 học Đại Chủng Viện Truyền Giáo Ngôi Lời. 20 / 8 / 1993 : Tiên Khấn . 2 / 9 / 1997 : Vĩnh Khấn. 6 / 6 / 1998 thụ phong Linh Mục tại giáo phận ChiCago, Mỹ , công tác Mục Vụ tại Tân Tây Lan . 2008 xin về phục vụ Mục Vụ tai giáo phận Nha Trang đến nay.
Linh Mục G. B Nguyễn Xuân Hồng , sinh 01 / 01 / 1961 . con ông Phê Rô Nguyễn Xuân Châu và bà Mattha Trần Thị Xem. Thụ phong Linh mục 5 / 7 / 2002 tại Brisbane Uc , hiện công tác Mục Vụ tại Uc.
Linh Mục Phê Rô Trương văn Phúc SJ , sinh 01 / 01 / 1970 . con ông August Trương Văn Đại và bà Cartarina Trần Thị Giã . vào Dòng Tên 1991. vĩnh Khấn 1997. Thụ phong Linh Mục 17 / 12 / 2004 . công tác Mục Vụ theo sự sắp xếp của Bề Trên Dòng.
hiện nay Quản xứ Hòa Minh - Giáo phận Đà Nẵng
Linh Mục Giu Se Trần Văn Việt OP , sinh 28 / 12 / 1966 . con ông GB Trần Hoa và bà Terexa Trần Thị Lương . vào Dòng Đaminh 1993 , Tiên Khấn : 1997 , Vĩnh Khấn : 15 / 8 / 2001. Phó giáo xứ Chính Tòa Đà nẵng.
hiện nay ở tại Dòng Đa Minh - nhà thờ Ba Chuông, đường Lê Văn Sĩ , Tp Sài Gòn
Linh Mục Gregorio Trần Vy , Sinh 1964 . Con ông Phê-rô Trần Hòa và bà ( ? ) , thụ phong Linh Mục 03 / 6 / 2006.
hiện công tác Mục vụ tại Hoa Kỳ.
Nữ Tu Trần Thuần Lương , Dòng Con Đức Mẹ Phú Xuân Huế , con ông Phê rô Trần Phú và Bà Maria Nguyễn Thị Lài .
hiện nay đang Tu học tại Philippin
Nữ Tu Mattha Trần Thị Mỹ Hạnh , hiện ở Hoa Kỳ
Đại Chủng Sinh : Giu Se Phạm Phi Phong ( Chủng Viện Huế ) , con ông August Phạm Tám và bà Mattha Trần Thị Thương
Thầy Augustin Trần Như Huynh , sinh 1987. con ông Giuse Trần Hợi và bà Anna Nguyễn Thị Nữ. vào Dòng Augustin, Khấn Dòng 2013, hiện tu học tại Cebu Philippin.
Nữ Tu Ane Thành Võ Thị Mỹ Thy, sinh 1990, con ông Phê-rô Võ Thái Hoàng và bà Teresa Trần Thị Đào. nhập Dòng Giuse, hiện đang tu học tai NaUy
TÀI LIỆU THAM KHẢO :
Tập Kỷ Yếu Nhượng Nghĩa Hành trình 50 năm , 2004 .
Tài liệu Cha Phê-rô Lê như Hảo ( bản đánh máy )
Niên giám Giáo Hội Công Giáo Việt Nam 1964
Công Giáo Việt Nam sau quá trình 50 năm , báo CG và DT 1996
Lịch giáo phận Đà Nẵng 1993 tập II
Kỷ Yếu Năm Thánh địa phận Vinh 1992
Đức Mẹ Trà Kiệu của Phạm Cảnh Đáng và Lưu Văn Thiên năm 2000
Nguyệt san Công Giáo và Dân Tộc số 107- 108 năm 2003
Giáo Hội Công Giáo ở Việt Nam Cha Bùi Đức Sinh 2002
Lời kể của nhiều Nhân Chứng
Tài liệu Cha Phê-rô Lê như Hảo ( bản đánh máy )
Niên giám Giáo Hội Công Giáo Việt Nam 1964
Công Giáo Việt Nam sau quá trình 50 năm , báo CG và DT 1996
Lịch giáo phận Đà Nẵng 1993 tập II
Kỷ Yếu Năm Thánh địa phận Vinh 1992
Đức Mẹ Trà Kiệu của Phạm Cảnh Đáng và Lưu Văn Thiên năm 2000
Nguyệt san Công Giáo và Dân Tộc số 107- 108 năm 2003
Giáo Hội Công Giáo ở Việt Nam Cha Bùi Đức Sinh 2002
Lời kể của nhiều Nhân Chứng
Toma Trương Văn Ân
